Θέματα σεξουαλικότητας και ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία αφορά τις σχέσεις. Τη σχέση με τον εαυτό, την οικογένεια, το/τη σύντροφο και γενικά τους σημαντικούς άλλους. Η πορεία της ψυχοθεραπείας επίσης εξαρτάται σημαντικά από τη σχέση του θεραπευτή με το θεραπευόμενο. Όσον αφορά την κατεύθυνση που υπηρετώ εγώ τουλάχιστον. Από τη στιγμή λοιπόν που η σεξουαλικότητα είναι σημαντικότατο κομμάτι της ταυτότητάς μας και επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις σχέσεις που χτίζουμε, μπαίνει με διάφορους τρόπους στη θεραπευτική διαδικασία.

Από τη μία υπάρχουν τα ζητήματα που θέτει ο θεραπευόμενος. Αν και λίγοι άνθρωποι έρχονται με πρωταρχικό άιτημα τους ένα θέμα που να αφορά τη σεξουαλικότητα τους, πολλές φορές αυτό δεν αργεί ν’ αναδυθεί. Άνθρωποι που έχουν πολλά χρόνια να κάνουν σχέση ή που δεν έχουν κάνει ποτέ, άνθρωποι εξαρτημένοι από το περιστασιακό σεξ, άνθρωποι ανικανοποίητοι από τ’ αντίστοιχα ζητήματα της προσωπικής τους ζωής, άνθρωποι που δεν έχουν διερευνήσει επαρκώς τη σεξουαλικότητά τους μπορεί να επισκεφθούν το γραφείο κάποιου ειδικού και ν’ αναζητήσουν τις σχετικές απαντήσεις στη ζωή τους. Αν δεσμευτούν σε θεραπεία, θ’ αναρωτηθούν αργά ή γρήγορα πόσο ικανοποιητικό και λειτουργικό είναι αυτό το κομμάτι της ζωής τους.

Πρόσφατα ήρθε στο γραφείο μου μία γυναίκα πάνω από 40 ετών. Στο τέλος της πέμπτης μας συνάντησης μου δήλωσε ότι δεν έχει κάνει ποτέ κάποια σχέση και ότι αυτός είναι ο πραγματικός λόγος που ήρθε να με δει. Εδώ πρέπει να πω ότι στις μέρες μας οι άνθρωποι, για πολλούς λόγους, τείνουν να ψάχνουν γρήγορες και εύκολες απαντήσεις. Αυτή η γυναίκα άφησε να περάσουν πέντες συναντήσεις για ν’ αναφερθεί σ’ αυτό το δύσκολο -γι’ αυτή- θέμα. Αναφέρομαι σ’ αυτό το περιστατικό για να δείξω πόσο δύσκολο μπορεί να είναι για κάποιους ανθρώπους το ζήτημα των σχέσεων και της σεξουαλικότητας.

Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ακόμα και σε δημόσιους φορείς, όπως τα δημόσια νοσοκομεία, οι άνθρωποι φτάνουν πολλές φορές με χαρακτηριστική καθυστέρηση. Μπορεί κάποιος να ταλαιπωρείται χρόνια από κάποια σεξουαλική διαταραχή μέχρι να φτάσει ν’ αναζητήσει βοήθεια δυστυχώς. Η διαταραχή της διάθεσης, η διαταραχή της στύσης, η πρόωρη ή καθυστερημένη εκσπερμάτιση, ο κολεόσπασμος είναι οι συχνότερες σεξουαλικές διαταραχές.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της δυσκολίας των ανθρώπων να ζητήσουν βοήθεια είναι ότι πολλοί δεν το κάνουν προτού ν’ αναδυθεί το ζήτημα της τεκνοποίησης. Μπορεί κάποια ζευγάρια να είναι χρόνια μαζί και να έχουν κάνει όλων των ειδών τις αποφυγές ώστε να μη χρειαστεί ν’ αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα. Μπορεί ο ένας από τους δύο να έχει εξωσυζυγική σχέση με τη “συγκατάθεση” του άλλου, μπορεί να μην αναφέρονται ποτέ, ούτε έμμεσα, στο θέμα του σεξ ή σε παρεμφερή θέματα. Παλιότερα μου είχε αναφέρει θεραπευόμενος ότι ήταν τόσο μεγάλη η δυσκολία που είχε το ζευγάρι ώστε όταν υπήρχε κάποια σεξουαλική σκηνή στην ταινία που μπορεί να έβλεπαν στην τηλεόραση, ήταν σίγουρο ότι η σύζυγός του θα σηκωνόταν για να πιει νερό ή να μιλήσει στο τηλέφωνο.

Κλείνοντας το πρώτο αυτό μέρος αυτού του πολυδιάστατου θέματος, πρέπει να επισημάνω πόσο σημαντική είναι η στάση του θεραπευτή. Ίσως καθοριστική θα έλεγα. Είναι απαραίτητο ο θεραπευτής να έχει διερευνήσει τη δική του σεξουαλικότητα και τις στάσεις που έχει απέναντι στο σεξ και τις σχέσεις ώστε να μπορέσει να βοηθήσει το θεραπευόμενο. Εννοείται λοιπόν πως και ο ίδιος ο θεραπευτής θα πρέπει να κάνει ψυχοθεραπεία και να επανέρχεται σ’ αυτή όποτε το χρειάζεται. Πολλές φορές μπορεί ν’ ακούσουμε λοιπόν ως θεραπευτές πράγματα που μπορεί ν’ αντιτίθενται στις δικές μας στάσεις και αξίες. Τότε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η γνήσια αποδοχή του θεραπευόμενου είναι απαταίτητη ώστε η ψυχοθεραπευτική διαδικασία να καταστεί επιτυχημένη.