Επιλόχεια Κατάθλιψη

Για πολλές γυναίκες παγκοσμίως, η γέννηση ενός παιδιού δε φέρνει μαζί της μόνο χαρά, αλλά και κατάθλιψη ή μελαγχολία. Καθώς η γέννηση ενός παιδιού είναι ένα συγκινησιακά φορτισμένο γεγονός, είναι πολύ συνηθισμένες και οι αλλαγές διάθεσης τις μέρες που ακολουθούν τον τοκετό. Περίπου 85% των γυναικών παρουσιάζουν επιλόχεια μελαγχολία τρεις μέρες μετά τον τοκετό, αλλά συνήθως υποχωρεί μέσα σε 15 μέρες.

Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι μία πιο «έντονη» κατάσταση και εμφανίζεται συνήθως δύο ή τρεις βδομάδες μετά τον τοκετό και κρατάει τουλάχιστον για δύο εβδομάδες, κάποιες φορές μέχρι και έναν χρόνο. Οι περισσότερες γυναίκες τη βιώνουν σιωπηλά.

Μπορεί να είναι μόνιμα λυπημένες, να έχουν αλλαγές διάθεσης, να κλαίνε, να έχουν συναισθήματα άγχους ή κούρασης, να μην μπορούν να κοιμηθούν, να είναι ευερέθιστες και να μην έχουν όρεξη. Κάποιες γυναίκες μπορεί να μην ενδιαφέρονται για τη φροντίδα του παιδιού τους. Αν και πρόκειται για μία διαταραχή που φέρει κινδύνους για την ίδια τη μητέρα, την υγεία και την ασφάλεια του παιδιού της, αλλά και για όλη την οικογένεια, πρόκειται για μία κατάσταση που πολλές φορές αποσιωπάται.

Περισσότερες από 50% των πάσχουσων γυναικών δεν αποζητούν επαγγελματική βοήθεια και όσες απευθύνονται στον οικογενειακό γιατρό, πολλές φορές το κάνουν πολύ αργά κι ενώ έχει περάσει ήδη πολύς χρόνος που νιώθουν άσχημα.
Οι γυναίκες που κινδυνεύουν περισσότερο από αυτή τη διαταραχή είναι αυτές που βίωσαν καταθλιπτικό επεισόδιο και πριν τον τοκετό ή αυτές που έχουν οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης. Επίσης οι γυναίκες που έχουν ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, έχουν επιπλοκές, δεν έχουν υποστήριξη από την οικογένειά τους ή βίωσαν κάποιο στρεσσογόνο ή τραυματικό γεγονός (π.χ. κάποιο θάνατο στην οικογένεια) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, είναι πιθανό να βιώσουν επιλόχεια κατάθλιψη. Οι γυναίκες που έπαθαν κατάθλιψη με τη γέννηση ενός παιδιού, είναι τρεις φορές πιθανότερο να πάθουν και στις επόμενες γέννες.

Όπως όλα τα είδη κατάθλιψης είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, το ίδιο συμβαίνει και με την επιλόχεια κατάθλιψη. Η εγκυμοσύνη και η γέννηση ενός παιδιού συνήθως ακολουθούνται από ορμονικές αλλαγές στα οιστρογόνα, στην προγεστερόνη, στην ορμόνη του στρες, κορτιζόλη, και άλλες. Όλες αυτές οι αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν τη διάθεση και να προκαλέσουν αλλαγές, αλλά έρευνες δείχνουν ότι από μόνες τους οι φυσιολογικές ορμονικές αλλαγές την περίοδο μετά τον τοκετό δεν προκαλούν παθολογικές διαταραχές διάθεσης.

Από την άλλη, αυτή η περίοδος είναι περίοδος ψυχολογικών και κοινωνικών ανακατατάξεων για όλες τις γυναίκες. Πολλές γυναίκες απομονώνονται αυτήν την περίοδο, παρά τις αυξημένες ανάγκες για κοινωνικές συναναστροφές. Έρευνες δείχνουν ότι η έλλειψη υποστήριξης και απομόνωσης από το σύντροφο, την οικογένεια, τους φίλους και γενικά τον κοινωνικό περίγυρο, είναι κοινό χαρακτηριστικό των πάσχουσων γυναικών.
Η θεραπεία και η φροντίδα των γυναικών που πάσχουν από επιλόχεια κατάθλιψη εξαρτάται από το πόσο σφοδρά είναι τα συμπτώματα. Σε πρώτη φάση οι γιατροί συνήθως ελέγχουν τη λειτουργία του θυροειδούς και αποκλείουν την αναιμία. Συχνά συστήνεται ψυχοθεραπεία, με ή χωρίς αντικαταθλιπτική αγωγή.

Πολύ σημαντική όμως είναι η πρόληψη. Υπάρχουν πολλές στρατηγικές για την πρόληψη της νόσου ή τουλάχιστον τη μείωση της σφοδρότητας των συμπτωμάτων. Είναι σημαντικότατη η βοήθεια που λαμβάνουν και διεκδικούν οι νέες μητέρες από το σύντροφό τους και τον κοινωνικό περίγυρο. Κάθε νέα μητέρα χρειάζεται υποστήριξη και κάποιον για να λέει τις ανησυχίες και τα προβλήματά της. Είναι πολύ σημαντικό επίσης οι γυναίκες να ενημερώνονται. Είτε από τον παιδίατρο, τον παιδοψυχολόγο, το γυναικολόγο, το διαδίκτυο, τα βιβλία ή άλλες μητέρες.